14 listopada w Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego odbyła się konferencja upamiętniająca stulecie obecności kobiet w strukturach polskiej Policji. W wydarzeniu uczestniczyło kierownictwo małopolskiego garnizonu, przedstawiciele związków zawodowych oraz licznie przybyłe policjantki i pracownice cywilne.

Wśród gości znaleźli się m.in.: Lucyna Gajda, dyrektor generalny Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego; Viktoriia Stetsenko, wicekonsul generalny Ukrainy; Monika Frenkiel, pełnomocnik Wojewody Małopolskiego ds. Równości; Ewelina Pytel, pełnomocnik Prezydenta Krakowa ds. Polityki Równościowej, reprezentująca prezydenta dr. Aleksandra Miszalskiego; Małgorzata Pajek z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego oraz Monika Harpula, kanclerz UJ i gospodarz obiektu. Obecni byli także szefowie służb mundurowych, przedstawiciele administracji i organizacji współpracujących z Policją. Spotkanie poprowadził Łukasz Lech.

Wystąpienia i prelegenci

Uroczystość otworzył nadinsp. Artur Bednarek, Komendant Wojewódzki Policji w Krakowie, który powitał gości i przypomniał drogę kobiet do służby w Policji. Zaznaczył, z jakimi barierami mierzyły się pionierki formacji, przywołując przykłady funkcjonariuszek, które doszły do stanowisk kierowniczych.

Lucyna Gajda odczytała list Wojewody Małopolskiego Krzysztofa Jana Klęczara z podziękowaniami i życzeniami dla policjantek i pracownic cywilnych za ich codzienny trud i odwagę. Głos zabrała również Ewelina Pytel, podkreślając znaczenie i wkład kobiet w bezpieczeństwo mieszkańców.


Insp. w st. spocz. dr Mariusz Skiba (Uniwersytet Rzeszowski) omówił wyzwania związane z tworzeniem policji kobiecej w województwie krakowskim w okresie międzywojennym. Michał Chlipała (Collegium Medicum UJ) przedstawił temat działań polskich funkcjonariuszek na rzecz ograniczania prostytucji w II RP. Gościem specjalnym była Anja de Bruin, zastępczyni komendanta Policji w Hadze, która zaprezentowała rozwój policji holenderskiej i rolę kobiet w strukturach dowódczych. W trakcie wystąpienia pokazano film o służbie policjantów w Holandii.

Po części oficjalnej uczestnicy spotkali się z pisarką Katarzyną Bondą.

Obecnie w polskiej Policji służy około 20 tys. kobiet, w tym blisko 1,5 tys. w Małopolsce. Fundamenty tej obecności sięgają 1925 roku, gdy minister Cyryl Ratajski powołał Policję Kobiecą. Pierwszy kurs dla 30 kandydatek obejmował m.in. zagadnienia walki z handlem ludźmi, sutenerstwem i nierządem. W 1938 roku w Policji służyło już blisko 150 funkcjonariuszek, a Polska należała do światowej czołówki w tej dziedzinie.

Policjantki II RP nie tylko prowadziły działania profilaktyczne wobec rodzin i nieletnich, ale także nosiły broń i pracowały przy sprawach kryminalnych, odnosząc międzynarodowe sukcesy w zwalczaniu handlu ludźmi (m.in. rozpoznanie grupy Zwi Migdal). W Małopolsce pionierskie role pełniły m.in. funkcjonariuszki służące w Krakowie, gdzie już w 1922 roku do Policji trafiła Zofia Łopatowska (początkowo pod męskim nazwiskiem). Tragiczne losy wielu z nich przerwała II wojna światowa.

Jedną z najważniejszych postaci była komendantka Policji Kobiecej Stanisława Paleolog – weteranka walk o Lwów i wojny 1920 roku, oficer Policji Państwowej, żołnierka AK i uczestniczka Powstania Warszawskiego. Po wojnie, zmuszona do emigracji, współtworzyła polskie życie publiczne na uchodźstwie i opisała dzieje Policji Kobiecej. Choć pamięć o niej i jej współpracowniczkach została na dekady wyciszona, po 1989 roku wróciły na należne im miejsce w historii formacji i są dziś inspiracją dla kolejnych pokoleń funkcjonariuszek i funkcjonariuszy.

Źródło: dabrowa-tarnowska.policja.gov.pl