Kraków przygotowuje się do uruchomienia Strefy Czystego Transportu od stycznia 2026 roku. Kluczowe jest sprawdzenie, czy samochód spełnia wymogi emisji spalin, bo wiele pojazdów już mieści się w kryteriach i – jeśli mają polskie tablice – zostaną ujęte w systemie automatycznie, bez dodatkowych formalności.
Samochody benzynowe (także z LPG) wjadą do strefy, jeżeli spełniają normę Euro 4 lub zostały wyprodukowane w 2005 roku albo później. Dla aut z silnikiem Diesla wymóg jest wyższy: dla osobówek do 3,5 t obowiązuje Euro 6 lub rocznik 2014+, a dla cięższych pojazdów używanych w działalności gospodarczej – Euro 6 lub rocznik 2012+.
Wymogi, opłaty i okres przejściowy
Jeśli pojazd spełnia powyższe warunki i jest zarejestrowany w Polsce, kierowca nie musi nic zgłaszać – auto trafi do bazy SCT bez udziału właściciela.
Co w sytuacji, gdy auto nie spełnia wymogów? Dla osób spoza Krakowa przewidziano trzyletni okres przejściowy z opłatami za wjazd. Stawka godzinowa wyniesie 2,50 zł (liczona od wjazdu do wyjazdu ze strefy lub do momentu zaparkowania np. na posesji). Dostępne będą także opłaty dobowe: 5 zł w 2026 roku i 15 zł w 2027 roku. Dla regularnie dojeżdżających przewidziano abonamenty miesięczne: 100 zł w 2026, 250 zł w 2027 i 500 zł w 2028.
System informatyczny SCT pod adresem sct.krakow.pl ma zostać uruchomiony na początku grudnia 2025 roku. Umożliwi sprawdzenie statusu pojazdu, zgłoszenie auta, rejestrację wjazdu na świadczenia medyczne czy wykupienie opłat. Wystarczy podać numer rejestracyjny, a system poprowadzi użytkownika przez odpowiednią procedurę.
Dla osób, które wolą kontakt bezpośredni lub mają trudności z obsługą narzędzi online, uruchomione zostaną punkty obsługi wskazane w zarządzeniu prezydenta miasta; ich adresy będą dostępne m.in. w serwisie strefy.
Po 31 grudnia 2028 r. możliwość wykupienia opłat za wjazd wygaśnie (wynika to z przepisów ustawowych). Od 2029 roku do strefy wjadą wyłącznie pojazdy spełniające wymogi emisji.
Przewidziano zwolnienia z opłat i ograniczeń. Osoby z ważną kartą parkingową dla osób z niepełnosprawnościami mogą zgłosić jeden pojazd uprawniony do wjazdu bez opłat. Zwolnienie obejmuje także osoby regularnie korzystające ze świadczeń medycznych finansowanych ze środków publicznych (np. rehabilitacja, dializy, chemioterapia, radioterapia) – w takim przypadku każdy wjazd trzeba zgłosić w systemie i potwierdzić wizytę w placówce; dojazdy ratunkowe na SOR nie wymagają zgłoszenia.
Zwolnienia przysługują również kolekcjonerom pojazdów zabytkowych wpisanych na listę wojewódzkiego konserwatora oraz właścicielom pojazdów specjalnych (np. kamperów, food trucków) – po zgłoszeniu w systemie i na podstawie danych z CEP. W większości przypadków uprawnienia trzeba odnawiać co najmniej raz w roku, przedstawiając aktualne dokumenty.
Samochody zarejestrowane za granicą trzeba wprowadzić do systemu samodzielnie, nawet jeśli spełniają normy. Niezbędne będzie podanie marki, modelu, roku produkcji, normy emisji oraz dołączenie kopii dowodu rejestracyjnego.
Kontrola wjazdów odbywać się będzie głównie automatycznie – kamery odczytają tablice i porównają je z bazą SCT. Wjazd bez uprawnień może skończyć się mandatem do 500 zł, nakładanym przez straż miejską lub policję na podstawie art. 96c Kodeksu wykroczeń.
Aktualne informacje, instrukcje i odpowiedzi na najczęstsze pytania będą dostępne w serwisie sct.krakow.pl. Dodatkowe wsparcie zapewnia Krakowskie Centrum Kontaktu (tel. 12 616 55 55).
Normę Euro swojego pojazdu można sprawdzić w dowodzie rejestracyjnym. Jeśli auto nie spełnia wymogów, do stycznia 2026 warto rozważyć uzyskanie zwolnienia, wymianę pojazdu, korzystanie z transportu publicznego i parkingów P+R lub uwzględnienie opłat w kosztach dojazdu – najlepiej z odpowiednim wyprzedzeniem.
Źródło: tomice.pl