Od 1 stycznia 2026 roku w Krakowie zacznie działać Strefa Czystego Transportu (SCT), czyli nowe zasady wjazdu dla pojazdów. Zmiana dotyczy w szczególności osób spoza Krakowa, które regularnie dojeżdżają do pracy, na zakupy czy do lekarza.
Najważniejsza informacja: wiele aut już teraz spełnia wymagania strefy, a pojazdy zarejestrowane w Polsce i zgodne z kryteriami zostaną automatycznie rozpoznane w systemie – bez dodatkowych formalności.
Czy Twój samochód spełnia wymogi SCT?
Samochody benzynowe (w tym z instalacją LPG) będą mogły wjechać do strefy, jeżeli spełniają normę Euro 4 lub zostały wyprodukowane w 2005 roku albo później. Oznacza to, że w chwili startu SCT wjadą nawet 21-letnie auta benzynowe.
W przypadku diesli wymogi są wyższe. Dla aut osobowych do 3,5 t wymagane jest Euro 6 lub rocznik 2014 i nowsze (czyli maksymalnie 12-letnie pojazdy). Dla większych pojazdów ciężarowych z silnikiem diesla obowiązuje Euro 6 lub rok produkcji 2012+.
Jeżeli pojazd spełnia powyższe kryteria i ma polskie tablice rejestracyjne, nie trzeba składać żadnych wniosków – auto zostanie automatycznie ujęte w systemie SCT.
Jeśli auto nie spełnia wymogów: opłaty przejściowe do końca 2028 r.
Dla kierowców spoza Krakowa posiadających pojazdy niespełniające wymogów przewidziano trzyletni okres przejściowy (2026–2028). W tym czasie wjazd będzie możliwy po uiszczeniu opłaty.
Dla okazjonalnych wizyt przewidziano opłatę godzinową – 2,50 zł za każdą godzinę przebywania samochodu w strefie (liczoną od wjazdu do momentu wyjazdu lub zaparkowania np. na prywatnej posesji; po ponownym ruszeniu lub wjeździe z zewnątrz nalicza się kolejną opłatę).
Dostępne będą też opłaty dzienne: w 2026 r. – 5 zł, w 2027 r. – 15 zł. Dla stałych dojazdów do pracy przewidziano abonamenty miesięczne: 100 zł (2026), 250 zł (2027) i 500 zł (2028).
Na początku grudnia 2025 r. ruszy system informatyczny pod adresem sct.krakow.pl, w którym będzie można sprawdzić status pojazdu, zgłosić wjazd do placówki medycznej lub opłacić przejazd. Wystarczy podać numer rejestracyjny, a system poprowadzi użytkownika przez właściwą procedurę. Osoby wolące obsługę osobistą skorzystają z punktów wskazanych w zarządzeniu Prezydenta Miasta (informacje pojawią się m.in. na stronie strefy).
Po 31 grudnia 2028 r. możliwość wykupu opłat wygaśnie – do strefy wjadą wyłącznie pojazdy spełniające normy emisji.
Kto może liczyć na zwolnienie z ograniczeń i opłat?
Zwolnienie przysługuje m.in. osobom z ważną kartą parkingową dla osób z niepełnosprawnościami – mogą one zgłosić jeden pojazd uprawniony do wjazdu bez opłat. Przy zgłoszeniu należy okazać kopię karty z datą ważności i danymi właściciela uprawnienia.
Preferencje dotyczą także osób regularnie korzystających ze świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych, m.in. rehabilitacji, dializ, chemioterapii czy radioterapii. Każdą wizytę trzeba będzie zgłosić w systemie SCT i potwierdzić na miejscu w placówce (nie dotyczy dojazdów ratunkowych na SOR).
Zwolnienia obejmą także pojazdy zabytkowe wpisane na listę przez wojewódzkiego konserwatora oraz niektóre pojazdy specjalne, jak kampery czy food trucki – po zgłoszeniu i weryfikacji danych w Centralnej Ewidencji Pojazdów.
Pamiętaj: w większości przypadków uprawnienia trzeba będzie odnawiać co najmniej raz w roku, przedstawiając aktualne dokumenty (np. kartę parkingową lub potwierdzenie statusu pojazdu zabytkowego).
Pojazdy z zagranicznymi tablicami
Auta zarejestrowane za granicą, nawet jeśli spełniają wymogi emisji, muszą zostać samodzielnie zgłoszone w systemie SCT. Wymagane będzie podanie danych pojazdu (marka, model, rok produkcji, norma emisji) oraz przesłanie kopii dowodu rejestracyjnego.
Kontrola i kary
Przestrzeganie zasad będzie weryfikowane głównie automatycznie – kamery odczytają numery rejestracyjne i porównają je z bazą SCT. Za wjazd nieuprawnionym pojazdem grozi mandat do 500 zł, nakładany na podstawie art. 96c Kodeksu wykroczeń przez straż miejską lub policję.
Gdzie szukać informacji i jak się przygotować?
Aktualności, instrukcje i odpowiedzi na pytania pojawią się w serwisie sct.krakow.pl. Dodatkowe wyjaśnienia można uzyskać w Krakowskim Centrum Kontaktu – mailowo lub telefonicznie pod numerem 12 616 55 55.
Normę Euro swojego auta znajdziesz w dowodzie rejestracyjnym. Jeśli pojazd nie spełnia wymagań, do stycznia 2026 r. jest czas, by rozważyć: uzyskanie zwolnienia, wymianę auta, korzystanie z komunikacji publicznej i parkingów przesiadkowych albo uwzględnienie opłat przejściowych w kosztach dojazdu.
Warto przygotować się z wyprzedzeniem, aby uniknąć niespodzianek na początku nowego roku.
Materiał opracowany na podstawie informacji Urzędu Miasta Krakowa. Źródło: iwkowa.pl