W Małopolsce przeprowadzono kolejny epizod ćwiczeń obronnych „Współpraca 2025”, które odbywają się w dniach 15–17 października. Scenariusz zakładał, że młodzież z wycieczki szkolnej w Krakowie znalazła w parku nieznany przedmiot i przypadkowo go rozszczelniła. Okazało się, że był to defektoskop zawierający selen-75. Choć początkowo uczniowie nie odczuwali dolegliwości, następnego dnia pojawiły się pierwsze objawy, w tym zmiany skórne o charakterze martwiczym. Opiekun grupy wezwał pomoc pod numerem 112, a służby natychmiast skierowano do działań. Najbliżej znajdował się 5 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Krakowie, do którego trafili poszkodowani.

Epizod miał na celu sprawdzenie, jak w praktyce wygląda współdziałanie służb i placówek medycznych w niestandardowej sytuacji zagrożenia radiacyjnego oraz jak szybko można wdrożyć procedury ochrony ludności i medyczne w warunkach presji czasu.

Połączone siły służb i szpitala

Założenia i przebieg epizodu omówili podczas briefingu wojewoda małopolski dr inż. Krzysztof Jan Klęczar, kierujący ćwiczeniami, dyrektor 5 Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką SPZOZ w Krakowie dr hab. n. med. Bartłomiej Guzik, prof. UJ, p.o. zastępcy dyrektora Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Krakowie ds. bezpieczeństwa dr inż. Marek Gajowy oraz zastępca małopolskiego komendanta wojewódzkiego PSP st. bryg. Jacek Ryncarz.


Wojewoda podkreślił, że epizod uwzględnia zagrożenie radiacyjne wynikające z niekontrolowanego rozszczelnienia defektoskopu. Przypomniał też marcowe komunikaty z 2024 r., gdy zaginęło podobne urządzenie, w których wyraźnie ostrzegano, by pod żadnym pozorem nie otwierać takich przedmiotów. Zaznaczył, że kontakt z nieosłoniętym źródłem promieniotwórczym uruchamia skoordynowaną reakcję wielu instytucji – od PSP i Policji, po sanepid i szpitale – a placówki medyczne muszą szybko dostosować organizację pracy, by bezpiecznie kontynuować udzielanie świadczeń.

Szef 5 Wojskowego Szpitala Klinicznego wskazał, że placówka bierze udział zarówno w części wojewódzkiej, jak i ogólnopolskiej ćwiczeń. Zwrócił uwagę na szczególną rolę szpitala w systemie zabezpieczenia zdrowotnego wojska i ludności cywilnej. W ramach epizodu na SOR trafiali pacjenci po wstępnej dekontaminacji, a następnie – po ocenie medycznej – byli kierowani na oddziały. Działania przebiegały zgodnie z procedurami.

Przedstawiciel WSSE wyjaśnił, że prawo atomowe przewiduje udział inspekcji sanitarnej w zdarzeniach radiacyjnych. Zespół radiacyjny bada stopień skażenia terenu, ambulansów i szpitalnych pomieszczeń, wspiera merytorycznie strażaków, a także przekazuje informacje do Państwowej Agencji Atomistyki. Na tej podstawie, we współpracy z Wojewódzkim Centrum Zarządzania Kryzysowego, podejmowane są decyzje o dalszych działaniach ochronnych.

Reprezentant Państwowej Straży Pożarnej poinformował, że do wskazanego zdarzenia zadysponowano najbliższą jednostkę ratowniczo-gaśniczą oraz grupę ratownictwa chemiczno-ekologicznego. Po zabezpieczeniu miejsca potwierdzono możliwość skażenia i przeprowadzono dekontaminację wstępną – usunięto odzież i zanieczyszczenia. Mobilne laboratorium potwierdziło radioaktywność substancji, po czym przeprowadzono dekontaminację właściwą i przekazano poszkodowanych personelowi szpitala.

Ćwiczenia „Współpraca 2025” mają wzmocnić gotowość regionu na rzadkie, lecz potencjalnie groźne zdarzenia. Wnioski z epizodu posłużą do doskonalenia procedur, doprecyzowania podziału ról oraz usprawnienia koordynacji między służbami i szpitalami.