Najmniejsze kraje świata – fakty, które zaskakują

Choć zajmują zaledwie ułamki procenta powierzchni największych krajów, funkcjonują jako niezależne państwa z własną administracją, granicami i często zaskakującą swoją historią. Najmniejsze państwa świata udowadniają, że siła państwowości nie zawsze zależy od rozmiaru.

Czym właściwie jest „małe państwo”?

Nie istnieje ścisła definicja najmniejszego państwa – najczęściej za wyznacznik przyjmuje się powierzchnię lub liczbę mieszkańców. Choć formalnie każde państwo uznane przez inne rządy i organizacje międzynarodowe funkcjonuje na równych prawach, to najmniejsze z nich (zarówno terytorialnie, jak i demograficznie) budzą szczególne zainteresowanie. Są to często państwa-miasta, wyspy lub enklawy, które przetrwały wieki dzięki unikalnym okolicznościom politycznym, strategicznemu położeniu albo szczęściu.

Mimo swoich rozmiarów, niektóre z tych krajów osiągają wysokie dochody, są rozwinięte gospodarczo lub odgrywają istotną rolę w polityce międzynarodowej. Zestawienie najmniejszych państw świata znajdziesz na stronie: https://ekuz.com.pl/jaki-jest-najmniejszy-kraj-na-swiecie-lista-panstw/. To dobre źródło dla tych, którzy chcą lepiej zrozumieć skalę i wyjątkowość mikropaństw.

Watykan – skarbnica najbogatszych kolekcji sztuki

Powierzchnia: 0,49 km²
Liczba mieszkańców: ok. 800

Watykan to absolutny rekordzista – najmniejsze niezależne państwo zarówno pod względem powierzchni, jak i populacji. Otoczony w całości przez Rzym, pełni funkcję siedziby papieża i głowy Kościoła katolickiego. Państwo zostało oficjalnie ustanowione w 1929 roku na mocy Traktatów Laterańskich podpisanych z Włochami.

Choć niewielkie, państwo Watykańskie posiada własny system administracyjny, paszporty, bank, media, a nawet siły porządkowe – słynną Gwardię Szwajcarską. Co ciekawe, nie ma w nim systemu podatkowego, a jego główne źródła dochodu to datki wiernych z całego świata oraz sprzedaż znaczków pocztowych i pamiątek.

Monako – drugie najmniejsze państwo świata

Powierzchnia: 2,02 km²
Liczba mieszkańców: ok. 39 000

Położone na Lazurowym Wybrzeżu, Monako słynie z luksusu, kasyn, jachtów i Formuły 1. Jest to najgęściej zaludnione państwo na świecie – przypada tu ponad 19 tys. osób na kilometr kwadratowy. Księstwo, będące monarchią konstytucyjną, zarządzane jest przez rodzinę Grimaldich od XIII wieku.

Monako jest atrakcyjne dla zagranicznych rezydentów nie tylko ze względu na klimat i prestiż, ale też brak podatku dochodowego. Dochody państwa pochodzą głównie z turystyki, sektora nieruchomości i usług finansowych. Mimo że jest niemal w całości zabetonowane, władze inwestują w odzyskiwanie terenu z morza – dzięki czemu Monako stopniowo rośnie.

Nauru – od bogactwa do kryzysu

Powierzchnia: 21 km²
Liczba mieszkańców: ok. 10 800

Nauru to najmniejsze państwo wyspiarskie i jednocześnie jedno z najbardziej nieznanych. Położone na Oceanie Spokojnym, było niegdyś niezwykle bogate dzięki złożom fosforytów – nawozów naturalnych eksportowanych na cały świat. Niestety, nadmierna eksploatacja doprowadziła do niemal całkowitego wyczerpania zasobów i poważnych problemów ekologicznych.

Dziś Nauru zmaga się z bezrobociem i uzależnieniem od zagranicznej pomocy, zwłaszcza z Australii. Kontrowersyjne umowy, takie jak przetrzymywanie uchodźców w zamian za wsparcie finansowe, wywołują międzynarodową krytykę. Mimo to Nauru wciąż funkcjonuje jako pełnoprawne państwo z własną flagą, walutą i parlamentem.

Tuvalu – wyspiarskie państwo, które może zniknąć

Powierzchnia: 26 km²
Liczba mieszkańców: ok. 11 200

Tuvalu, składające się z dziewięciu atoli koralowych, to jedno z najmniejszych państw świata pod względem powierzchni i populacji. Leży na Pacyfiku i niemal nie wystaje ponad poziom morza – co czyni go wyjątkowo narażonym na zmiany klimatyczne.

Władze Tuvalu biją na alarm na międzynarodowych forach, apelując o działania w sprawie globalnego ocieplenia. Gospodarka kraju opiera się głównie na pomocy zagranicznej, licencjach połowowych oraz dochodach z użytkowania narodowej domeny internetowej „.tv”, chętnie wykorzystywanej przez branżę medialną.

San Marino – republika wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO

Powierzchnia: 61 km²
Liczba mieszkańców: ok. 34 000

San Marino to jedno z najstarszych, nieprzerwanie istniejących państw świata – jego początki sięgają roku 301 n.e. Mimo że otoczone w całości przez Włochy, zachowało niezależność i wyjątkowy system rządów z dwoma kapitanami regentami sprawującymi władzę przez pół roku.

San Marino przyciąga turystów średniowiecznymi fortyfikacjami i pięknymi widokami z Góry Titano. Posiada własną walutę, znaczki, reprezentację sportową oraz armię złożoną głównie z honorowych formacji.

Podsumowanie 

Choć niewielkie, najmniejsze kraje świata to wyjątkowe przykłady niezależności, tożsamości i ciągłości historycznej. Każde z nich opowiada własną, unikalną historię – od tysiącletnich tradycji po zmagania z codziennością. Mikropaństwa pokazują, że siła państwowości nie zawsze tkwi w rozmiarze, a w determinacji, kulturze i zdolności do przetrwania.

ART