Znaczenie ujawniania cen przez deweloperów: Przepisy, wyzwania i korzyści dla konsumentów

W dniu 11 lipca 2025 roku wchodzi w życie ustawa z dnia 21 maja 2025 roku o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym („Zmiana Ustawy Deweloperskiej”), która nakłada na deweloperów obowiązek ujawniania cen mieszkań i domów jednorodzinnych na stronach internetowych firm deweloperskich. Założeniem zmiany jest ułatwienie konsumentom porównania ofert oraz podejmowanie świadomych decyzji zakupowych.
Dotychczasowa praktyka
Dotychczasowa praktyka pokazuje, że współpraca z deweloperem zazwyczaj rozpoczyna się od zapytania o dostępne mieszkania oraz ich ceny. Handlowiec, kierując się własnym uznaniem i przyjętym przez siebie kluczem, przedstawia klientowi wybrane lokale. Nie zawsze jednak oferta ta odpowiada rzeczywistej dostępności mieszkań. Doświadczenie pokazuje, że w pierwszej kolejności prezentowane są zazwyczaj lokale najmniej atrakcyjne.
Przepisy prawne dotyczące ujawniania cen
Zmiana Ustawy Deweloperskiej nakład na Dewelopera obowiązek prowadzenia własnej strony internetowej. Już od dnia rozpoczęcia sprzedaży, a jeśli zawierane są umowy rezerwacyjne przed zawarciem pierwszej takiej umowy, aż do dnia przeniesienia praw z ostatniej umowy deweloperskiej, deweloper zobowiązany jest do udostępniania części ogólnej prospektu informacyjnego oraz podawania adresu siedziby, a także ceny m2 powierzchni użytkowej każdego z oferowanych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych oraz całej nieruchomości lub jej części, ceny pomieszczeń przynależnych oraz innych świadczeń pieniężnych, które nabywca zobowiązany jest spełnić na rzecz dewelopera w wykonaniu umowy przenoszącej własność. Ceny powinny uwzględniać podatek od towarów i usług.
Informacje na stronie internetowej w przedmiocie cen oraz innych świadczeń pieniężnych winny być na bieżąco aktualizowane na stronie internetowej. Ponadto, w reklamach, ogłoszeniach i ofertach sprzedażowych deweloper zobowiązany jest do podawania adresu strony internetowej, na której znajdują się informacje co do cen oraz innych świadczeń pieniężnych.
Ostatecznie, pełna informacja pozwala konsumentom na oszczędność czasu i pieniędzy, gdyż nie muszą oni kontaktować się z deweloperami tylko po to, by uzyskać podstawowe informacje o cenie nieruchomości. Warto jednak pamiętać, że interpretacja i praktyczne zastosowanie nowych przepisów może budzić wątpliwości, zwłaszcza na etapie zawierania umowy deweloperskiej. W takich sytuacjach pomoc kancelarii prawnej ds. umowy deweloperskiej (także w zakresie analizy, wyjaśnienia lub uzupełnienia postanowień umowy) może okazać się nieoceniona i realnie zabezpieczyć interesy nabywcy. Zwłaszcza, że handlowcy często na początkowym etapie przesyłają niekatulane wzory, w których często opis samych nieruchomości, na których realizowane jest przedsięwzięcie deweloperskie lub zadanie inwestycyjne jest nieaktualny.
Wyzwania związane z ujawnianiem cen
Choć nowe przepisy mają na celu zwiększenie przejrzystości rynku nieruchomości, dla deweloperów będą wiązały się dodatkowymi wyzwaniami. Z jednej strony, deweloperzy zobowiązani są do przedstawiania precyzyjnych i zrozumiałych informacji na temat cen, co może wymagać dodatkowych zasobów oraz większej uwagi w codziennej obsłudze klienta. Tym bardziej, że nałożony został na deweloperów również obowiązek przekazywania danych raz dobę ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji. Z drugiej strony, obowiązek ujawniania szczegółowych danych cenowych może ograniczać możliwości negocjacyjne, pozbawiając deweloperów części elastyczności w ustalaniu ostatecznych warunków transakcji. Co więcej, jawność cen ułatwia klientom porównywanie ofert pomiędzy firmami, co może wymusić zmianę dotychczasowych strategii sprzedażowych.
Korzyści dla konsumentów
Najbardziej istotną i znaczącą korzyścią dla konsumenta, wynikającą z nowych przepisów, jest prawo do żądania zawarcia umowy po cenie najkorzystniejszej dla nabywcy w przypadku rozbieżności pomiędzy ceną podaną na stronie internetowej dewelopera a ceną oferowaną przy zawarciu umowy. Rozwiązanie to zwiększa przejrzystość procesu zakupu nieruchomości i daje nabywcy większe poczucie pewności co do warunków transakcji. Jednocześnie stanowi dodatkową gwarancję, że informacje przedstawione na stronie internetowej będą miały odzwierciedlenie w finalnej umowie.
Rzeczywisty czy nie, krok w stronę przejrzystości
Ujawnianie cen przez deweloperów jest krokiem w stronę większej przejrzystości rynku nieruchomości oraz skuteczniejszej ochrony interesów konsumentów. Dzięki obowiązkowi podawania pełnych i precyzyjnych cen, konsumenci mogą podejmować bardziej świadome decyzje zakupowe, opierając się na rzetelnych i porównywalnych danych. Warto jednak zaznaczyć, że sama nowelizacja ustawy oceniana jest różnie, mimo słusznych założeń, takich jak zwiększenie transparentności czy wzmocnienie pozycji nabywcy, sposób jej zapisania wciąż budzi wątpliwości. Jak to często bywa w przypadku ustaw deweloperskich, problemem może być nie tyle intencja, co forma i precyzja legislacyjna, która może prowadzić do niejasności interpretacyjnych w praktyce.