Zacznijmy od obalenia najczęściej powtarzanego mitu, związanego z tym, że depresja to smutek. W depresji prawie zawsze występuje smutek. Każdy z nas, bywa czasem smutny, ale większość ludzi, nigdy nie choruje na depresję. Istotne jest w tym przypadku nasilenie i czas – jeśli ktoś stale (przez znaczną część dnia, przez minimum 2 tygodnie) odczuwa głęboki smutek i nie podlega on modyfikacjom, przez zewnętrzne okoliczności, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że mamy do czynienia z depresją.
Jednak depresja, nie jest jedną chorobą. To grupa różnych zaburzeń, charakteryzujących się podobnymi objawami, zarówno psychicznymi, jak i fizycznymi.
Zatem jakie objawy i zachowania powinny budzić w nas niepokój?
Objawy emocjonalne depresji
– obniżony lub obojętny nastrój
– smutek i często towarzyszący mu lęk i płacz
– brak odczuwania przyjemności
– utrata zainteresowań i zaniedbywanie potrzeb biologicznych
– poczucie braku perspektyw na przyszłość
– zniecierpliwienie, drażliwość
Objawy poznawcze depresji
– problemy z pamięcią i koncentracją
– negatywny obraz siebie, spadek samooceny
– pesymizm i rezygnacja
– urojenia
Objawy motywacyjne depresji
– problemy z mobilizacją do wszelkiego działania
– zwolnienie ruchów i reakcji
– trudności z podejmowaniem decyzji
Objawy somatyczne depresji
– bezsenność lub nadmierna senność
– utrata apetytu (ale niewykluczony wzmożony apetyt)
– ciągle zmęczenie, osłabienie
– spadek aktywności
– zmniejszenie libido
– myśli i próby samobójcze (!)
W jakim wieku jesteśmy narażeni na depresję?
Depresja jest zaburzeniem, które może dotknąć każdego, niezależnie od wieku! Jednak najczęściej jest diagnozowana, u osób w przedziale wiekowym od 20 do 40 roku życia i dotyka 2 razy częściej kobiet. Osoby młode – dojrzewające Szacuje się, że blisko jedna trzecia nastolatków, cierpi na zaburzenia depresyjne, przy czym u większości z nich, mają charakter przejściowy. Depresja młodzieńcza, jest często bagatelizowana, przez osoby dorosłe z otoczenia chorego, które tłumaczą ją młodzieńczym buntem. W efekcie tego, nastolatek cierpi w milczeniu, lub próbując zwrócić na siebie uwagę, podejmuje różne, niebezpieczne działania (np. samookaleczenia, próby samobójcze, nadużywanie alkoholu, bądź substancji psychoaktywnych)
Kobiety w okresie okołoporodowym a depresja
Depresja poporodowa dotyka 10-15% kobiet. Ze względu na niską rozpoznawalność, ten odsetek może być większy. Pojawia się, zwykle do 4 tygodnia po porodzie i utrzymuje się od 3 do 9 miesięcy. Ten rodzaj depresji, występuje u kobiet częściej, niż wszystkie choroby przewlekłe (z wyjątkiem chorób serca). Zaburzenie to ma związek, z nową funkcją społeczną, oraz rozmaitymi problemami zdrowotnymi, dotykającymi je w tym okresie. Depresją poporodowa, powinna być różnicowana, z tzw. zespołem „baby blues”, który dotyka 80% kobiet po porodzie, między 1 a 14 dniem. Baby blues, swój maksimum osiąga zwykle między 3 a 7 dniem, czyli w okresie największych zmian hormonalnych. Kobiety dotknięte przez baby blues, nie wymagają leczenia psychiatrycznego, lecz przede wszystkim wsparcia i zapewnionego bezpieczeństwa i pomocy w codziennych czynnościach.
Osoby w wieku podeszłym a depresja
Osoby w wieku emerytalnym, stanowią 20% chorych na depresję. Depresja w tej kategorii wiekowej, nigdy nie powinna być postrzegana, jako fizjologiczny stan, związany ze starzeniem się. Osoby starsze postrzegane są, jako mniej zainteresowani otaczającym światem, skupieni na własnych chorobach i dolegliwościach. Wraz z wiekiem, przybywa im chorób, pogarsza się sprawność ruchowa i intelektualna, brakuje sił na dotychczasowe zajęcia i aktywności. Przekłada się to, na trudności ze znalezieniem dla siebie zajęcia, a finalnie na poczucie niskiej wartości społecznej, ograniczenie kontaktów społecznych i samotność.
Depresja u seniorów może być też reakcją na:
– stratę bliskiej osoby lub zwierzęcia
– na zmiany na ciele, związane z procesem starzenia się
– odejście dzieci z domu
– konieczność stałej opieki nad drugą osobą
Czego NIE mówić choremu na depresję:
„Weź się w garść”
„Przesadzasz, przecież inni mają gorzej”
„Doceń to, co masz”
„Przejdzie Ci”
Co mówić choremu na depresję:
„Możesz na mnie liczyć”
„Nie jesteś sam, jestem przy Tobie”
„Jak mogę Ci pomóc?”
„Każdy ma prawo okazać słabość, nie bój się tego”
Depresja jest chorobą śmiertelną. Jest najczęstszą przyczyną samobójstw. Każdego dnia, aż 16 osób w Polsce odbiera sobie życie.
Gdzie możemy szukać pomocy? Telefony, które warto znać:
– Całodobowa Linia Wsparcia dla dorosłych 800 70 2222
– Antydepresyjny Telefon Forum Przeciwko Depresji (22) 594 91 00
– Telefon zaufania dla dzieci 116 111