Kraków wielokrotnie modyfikował swoją przestrzeń, zmieniając funkcje kwartałów i dzielnic, a nawet korygując biegi rzek, by poprawiać komfort życia mieszkańców. Wiceprezydent miasta, prof. Stanisław Mazur, podkreśla, że metropolia musi chronić cenną tkankę historyczną i jej ciągłość, jednocześnie odpowiadając na nowe potrzeby i wyzwania.

Za jedno z kluczowych wyzwań uznano odpowiedzialne przekształcenie rejonu Płaszowa i Rybitw, położonego blisko centrum. Miasto przedstawiło wstępnie uzgodnioną propozycję Masterplanu „Nowoczesna Zielona Dzielnica – Płaszów, Rybitwy 2050”, który wyznacza możliwe kierunki rozwoju tego obszaru do połowy stulecia.

Czym jest masterplan i jaki obszar obejmuje?

Masterplany to nowe narzędzia planistyczne mające podnieść jakość przestrzeni i życia w Krakowie, uzupełniające dotychczas stosowane instrumenty. Podobne dokumenty powstały już m.in. dla Wesołej, a kolejne – w tym dla Klin – są przygotowywane.

Opracowanie obejmuje ponad 1000 ha i stanowi całościową wizję przekształcenia południowo‑wschodniej części miasta w nowoczesną, wielofunkcyjną dzielnicę. Teren leży ok. 5 km w linii prostej od centrum, w Dzielnicy XII Bieżanów‑Prokocim oraz Dzielnicy XIII Podgórze. Granice wyznaczają: od zachodu ul. Bagrowa; od północy ciąg ulic Surzyckiego, Rybitwy, Botewa i Śliwiaka do węzła Przewóz z trasą S7; od wschodu granica Krakowa z gminą Wieliczka; od południa linie kolejowe.

Rdzeniem kompozycji przestrzennej są zbiorniki wodne Bagry i Brzegi oraz rzeki Drwina Długa i Serafa, które wraz z systemem zieleni tworzą „kręgosłup” funkcjonalny całej dzielnicy.


Wyróżnikiem projektu jest integracja zielonej i błękitnej infrastruktury: parków, akwenów i terenów nadrzecznych sprzyjających retencji wody, poprawie mikroklimatu i wypoczynkowi mieszkańców. W strefach inwestycyjnych zaplanowano wysoki udział terenów biologicznie czynnych – minimum 50% dla zabudowy mieszkaniowej oraz 20–30% dla zabudowy usługowej.

Proponowane założenia Masterplanu umożliwią m.in.:

  • utworzenie czterech lokalnych centrów dzielnicowych,
  • budowę nowej infrastruktury społecznej,
  • wyznaczenie ogólnodostępnych przestrzeni publicznych dla mieszkańców,
  • rozbudowę układu komunikacyjnego i lepsze powiązania z sąsiednimi obszarami,
  • tworzenie nowych, wartościowych miejsc pracy.

Koncepcja przewiduje rozwój transportu publicznego poprzez nowe linie tramwajowe, a także rozbudowę infrastruktury drogowej, rowerowej i pieszej. Ważnym elementem jest wzmocnienie infrastruktury społecznej: planowane są nowe szkoły, żłobki, przedszkola i instytucje kultury. Ustalono minimalne standardy: jedna szkoła, jedno przedszkole i jedna przychodnia na 7 tys. mieszkańców oraz jeden ośrodek kultury na 8 tys. osób. Każdemu mieszkańcowi ma przypadać co najmniej 20 m² zieleni urządzonej.

Zabudowa mieszkaniowa ma pomieścić do 60 tys. osób. W wybranych strefach dopuszcza się budynki do 15 kondygnacji, przy wyraźnym rozdzieleniu funkcji mieszkaniowych i przemysłowych. Nacisk położono na tworzenie przestrzeni rekreacyjnych i ekologicznych oraz rozwój funkcji gospodarczych i usługowych.

Projekt ma znaczenie strategiczne dla rozwoju miasta. Płaszów i Rybitwy mają przekształcić się w nowoczesne centrum mieszkaniowo‑usługowe z atrakcyjnymi miejscami pracy, które odciąży zatłoczone Śródmieście i stanie się wizytówką współczesnego Krakowa. Przewidywana relokacja firm z branży gospodarowania odpadami ma umożliwić harmonijny rozwój tego obszaru.

Realizacja Masterplanu wpisuje się w politykę zrównoważonego rozwoju i ograniczania rozlewania zabudowy. Projekt odwołuje się do idei miasta 15‑minutowego oraz modelu Transit Oriented Development. Jeżeli założenia zostaną wdrożone, południowo‑wschodni Kraków stanie się jednym z kluczowych obszarów rozwoju w XXI wieku.

Opracowanie stanowi bazę dla zintegrowanych planów inwestycyjnych, na podstawie których inwestorzy będą realizować przedsięwzięcia, a miasto ma pełnić rolę koordynatora.

W pracach nad wstępnie uzgodnioną wersją dokumentu wykorzystano wnioski z rozmów z mieszkańcami, radnymi dzielnicowymi, przedsiębiorcami i inwestorami. Magistrat podkreśla, że to zaproszenie do partnerskiego dialogu, którego celem jest uzgodnienie kierunków i sposobów przekształceń dla poprawy jakości życia w Płaszowie i Rybitwach.

Propozycja Masterplanu „Nowoczesna Zielona Dzielnica – Płaszów, Rybitwy 2050” jest dostępna w formie dokumentu PDF.

Źródło: krakow.pl