Od 1 stycznia 2026 r. w Krakowie zacznie obowiązywać Strefa Czystego Transportu, obejmująca ok. 60% miasta. W większości przypadków nowe zasady nie zmienią codziennych dojazdów mieszkańców i odwiedzających, ale warto zawczasu sprawdzić wymagania i wyjątki.
Najpierw zweryfikuj normę emisji swojego pojazdu. Szacuje się, że nawet 8 na 10 samochodów już spełnia kryteria SCT. Właściciele aut z polskimi tablicami, które mieszczą się w wymaganiach, nie muszą podejmować żadnych dodatkowych działań.
Kto wjedzie bez ograniczeń
Samochody benzynowe (także z instalacją LPG) wjadą do strefy, jeśli spełniają normę Euro 4 lub zostały wyprodukowane w 2005 r. bądź później. Na starcie SCT dopuszczone będą więc także benzyny mające nawet 21 lat.
Samochody z silnikiem Diesla muszą spełniać wyższe wymogi. Dla aut osobowych do 3,5 t obowiązuje norma Euro 6 lub rocznik 2014 i nowszy, co oznacza dopuszczenie diesli maksymalnie 12-letnich. Pojazdy ciężarowe z silnikiem Diesla powinny spełniać normę Euro VI lub pochodzić z 2012 r. i młodsze.
Auta zarejestrowane w Polsce, które mieszczą się w powyższych widełkach, zostaną automatycznie ujęte w systemie SCT i będą mogły poruszać się po strefie bez dodatkowych formalności.
System SCT od grudnia 2025
W grudniu 2025 r. ruszy system informatyczny Strefy Czystego Transportu. Umożliwi sprawdzenie statusu pojazdu, zgłoszenie auta (gdy to konieczne), rejestrację wjazdów do placówek medycznych oraz opłacanie wjazdów. Sprawy będzie można również załatwić w stacjonarnych punktach obsługi, z pomocą urzędników.
Zwolnienia dla mieszkańców Krakowa
Osoby zameldowane w Krakowie i rozliczające w Krakowie podatki otrzymały bezterminowe zwolnienie dla pojazdów, które posiadały przed 26 czerwca 2025 r. – niezależnie od ich wieku. Takie auta trzeba jedynie zgłosić w systemie, o ile nie spełniają wymaganych norm.
Jeśli zameldowałeś się w Krakowie w 2025 r. i złożyłeś w urzędzie skarbowym formularz ZAP-3, możesz skorzystać ze zwolnienia „na mieszkańca” już w pierwszym roku działania strefy. Do wyboru są dwie ścieżki:
- od 1 stycznia 2026 r. – wniosek wraz z zaświadczeniem z urzędu skarbowego o rozliczaniu podatku w Krakowie za 2025 r., z podanym miejscem zamieszkania w Krakowie;
- od 15 lutego 2026 r. – wniosek po złożeniu PIT za 2025 r., potwierdzającego rozliczenie w Krakowie i wskazanie miejsca zamieszkania w stolicy Małopolski.
Studenci, osoby bezrobotne i inne osoby bez dochodów także mogą wnioskować o zwolnienie – składając tzw. „zerowy PIT” (PIT-37 z wykazanym zerowym dochodem), co potwierdza rozliczanie podatków w Krakowie.
Zwolnienia dla osób spoza Krakowa
- Osoby z niepełnosprawnościami – posiadacze unijnej karty parkingowej mogą zgłosić jeden pojazd zwolniony z opłat i ograniczeń. Karta musi być ważna; przy zgłoszeniu należy dołączyć jej kopię z widoczną datą ważności oraz danymi posiadacza.
- Pacjenci korzystający ze świadczeń specjalistycznych finansowanych publicznie (np. rehabilitacja, dializy, chemioterapia, radioterapia) – wjazd po wcześniejszym zgłoszeniu wizyty w systemie SCT i potwierdzeniu jej w placówce.
- Właściciele pojazdów zabytkowych – zwolnienie dla aut wpisanych do rejestru zabytków przez wojewódzkiego konserwatora.
- Pojazdy specjalne (np. kampery, food trucki) – wjazd po zgłoszeniu w systemie, na podstawie danych z CEP i wpisu w dowodzie rejestracyjnym.
Okres przejściowy i opłaty 2026–2028
Dla kierowców spoza Krakowa, których pojazdy nie spełniają wymogów SCT i którzy nie mają prawa do zwolnień, przewidziano trzyletni okres przejściowy z opłatami za wjazd:
- opłata godzinowa: 2,50 zł;
- opłata dzienna: w 2026 r. zapłata za dwie kolejne godziny uprawnia do poruszania się po SCT do końca dnia; w 2027 r. opłata dzienna wyniesie 15 zł (równowartość 6 godzin z rzędu);
- abonament miesięczny: 100 zł (2026), 250 zł (2027), 500 zł (2028).
Po 31 grudnia 2028 r. wykup wjazdów przestanie być możliwy. Do strefy wjadą wyłącznie pojazdy spełniające normy emisji lub posiadające ustawowe zwolnienia.
Pojazdy zarejestrowane za granicą
Samochody z rejestracją zagraniczną trzeba samodzielnie zgłosić do systemu SCT, nawet jeśli spełniają wymagane normy. W zgłoszeniu wymagane będą m.in. skan dowodu rejestracyjnego, marka, model, rok produkcji i wskazana norma emisji.
Kontrola i odnawianie uprawnień
Wjazdy będą weryfikowane głównie automatycznie przez kamery odczytujące tablice rejestracyjne i porównujące je z bazą SCT. Przed pierwszym wjazdem warto sprawdzić status pojazdu w systemie.
Uprawnienia przyznane „na mieszkańca” należy odnawiać co najmniej raz w roku, przedstawiając aktualne potwierdzenia zameldowania (także czasowego) i rozliczania podatków w Krakowie. W przypadku zgłoszeń na podstawie karty parkingowej osoby z niepełnosprawnością, odnowienie jest wymagane po upływie ważności karty.
Gdzie szukać informacji
Aktualne wytyczne, instrukcje i odpowiedzi na najczęstsze pytania dostępne są w serwisie Strefy Czystego Transportu. Dodatkowe wyjaśnienia uzyskasz w Krakowskim Centrum Kontaktu pod numerem 12 616 55 55.
Informacja za: Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie
Źródło: dobczyce.pl