W ostatnich latach wzrosła liczba przypadków nielegalnego wydobycia kopalin, co prowadziło do wielu postępowań i nakładania wysokich kar – tzw. opłat podwyższonych, wynoszących nawet czterdziestokrotność standardowej opłaty eksploatacyjnej.

Dla wielu mieszkańców było to nieoczekiwane, zwłaszcza gdy wydobycie prowadzone było na własnej działce, na potrzeby domowe. Brak wiedzy o przepisach i niewypełnianie obowiązku zgłoszenia skutkowały dotkliwymi sankcjami finansowymi.

Polska ustawa Prawo geologiczne i górnicze przewiduje możliwość wydobycia piasku i żwiru na własny użytek bez koncesji, pod warunkiem że ilość nie przekracza 10 m³ rocznie, nie używa się środków strzałowych i nie zmienia przeznaczenia gruntu. Niezwykle ważne jest jednak pisemne zgłoszenie takiej działalności do odpowiedniego Okręgowego Urzędu Górniczego na co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem prac.


W sytuacji większego wydobycia lub niespełnienia wymienionych wymogów niezbędne jest uzyskanie odpowiedniej koncesji.

Aby ograniczyć problem nieświadomego łamania prawa, Okręgowy Urząd Górniczy w Krakowie prowadzi kampanię informacyjną. Materiały edukacyjne trafiają do gmin, publikowane są na stronach internetowych samorządów, w mediach społecznościowych, na tablicach ogłoszeń oraz w prasie lokalnej.

Celem tych działań jest zwiększenie świadomości mieszkańców w zakresie obowiązujących przepisów oraz ograniczenie przypadków nielegalnej eksploatacji surowców nawet na własne potrzeby.

Wspólne działania Okręgowego Urzędu Górniczego i samorządów mają budować odpowiedzialną postawę wobec środowiska i zasobów naturalnych. Przedstawiciele urzędu podkreślają, że informowanie i profilaktyka są najlepszym sposobem na uniknięcie niepotrzebnych kosztów i problemów prawnych.

Podstawa prawna: Prawo geologiczne i górnicze, Dz.U. 2011 nr 163 poz. 981

Źródło: samorzad.gov.pl/web/powiat-gorlicki/