Tłusty Czwartek – skąd wzięła się ta tradycja?
Historia tego święta sięga jeszcze czasów pogańskich, kiedy hucznie obchodzono nadejście wiosny, spożywając tłuste potrawy. W późniejszym okresie Tłusty Czwartek stał się częścią tradycji katolickiej, związanej z przygotowaniami do Wielkiego Postu. Jako że wkrótce miało nadejść 40 dni wyrzeczeń, ostatnie dni karnawału były okazją do ucztowania i zabawy.
Kiedyś pączki wyglądały zupełnie inaczej niż te, które znamy dziś. W średniowieczu przyrządzano je z ciasta chlebowego i nadziewano… słoniną, boczkiem lub mięsem. Dopiero w XVI wieku w Polsce zaczęły pojawiać się pączki w wersji słodkiej. Wierzono, że ten, kto znajdzie w środku ukryty orzech lub migdał, będzie miał szczęście przez cały rok.
Pączki, faworki, chrust – jakie smakołyki jemy w Tłusty Czwartek?
Największym królem Tłustego Czwartku jest oczywiście pączek. Tradycyjnie smażony na głębokim tłuszczu, nadziewany różaną konfiturą, budyniem, adwokatem czy czekoladą, a na wierzchu posypany cukrem pudrem lub polany lukrem.
Nie można zapomnieć o faworkach, znanych również jako chrust, czyli lekkich, chrupiących ciasteczkach posypanych cukrem pudrem. Ich historia sięga czasów staropolskich, a nazwa „faworki” pochodzi od francuskiego słowa faveur, oznaczającego wstążkę.
W zależności od regionu, w Tłusty Czwartek pojawiają się także kreple (nazwa śląska), oponki serowe, racuchy, bliny czy prażuchy. W niektórych miejscach w Polsce zamiast pączków jada się również wypieki drożdżowe, słodkie bułeczki czy francuskie beignets.
Ile kalorii ma pączek? Ile pączków jedzą Polacy?
Jeden pączek to około 400 kcal, a jego spalenie wymaga 30 minut biegu lub godziny spaceru. Mimo to, w Tłusty Czwartek nikt nie liczy kalorii – w Polsce w ten dzień spożywa się aż 100 milionów pączków! Średnio oznacza to 2,5 pączka na osobę, choć są i tacy, którzy pobijają własne rekordy.
Tłusty Czwartek na świecie – jakie są zwyczaje w innych krajach?
Polska nie jest jedynym krajem, który celebruje ostatni czwartek karnawału. W różnych miejscach na świecie istnieją podobne tradycje:
- Francja – Mardi Gras (Tłusty Wtorek) – wielkie uliczne parady i naleśniki z sosem pomarańczowym.
- Grecja – Tsiknopempti – dzień, w którym grilluje się ogromne ilości mięsa.
- Rosja – Maslenica – święto naleśników i blinów, obchodzone przez cały tydzień.
- Niemcy – Schmotziger Donnerstag – dzień babskiego karnawału, podczas którego kobiety obcinają mężczyznom krawaty.
- USA, Wielka Brytania, Australia – Pancake Day – naleśnikowe święto, często obchodzone z zawodami w ich podrzucaniu.
Przesądy i wierzenia związane z Tłustym Czwartkiem
Według tradycji niezjedzenie pączka w Tłusty Czwartek przynosi pecha na cały rok! Im więcej pączków zjemy, tym większe będzie nasze szczęście. W Wielkopolsce popularny był również zwyczaj zwany pomyjką wielkopolską – wierzono, że jeśli tego dnia nie będzie się gotowało i myło naczyń, reszta roku będzie nieudana.
Przepisy na Tłusty Czwartek – jak zrobić domowe pączki i faworki?
Nie każdy ufa cukierniom i chce samodzielnie przygotować słodkie specjały w domu. Oto prosty przepis na tradycyjne pączki:
Domowe pączki – składniki:
- 500 g mąki pszennej
- 50 g drożdży
- 250 ml mleka
- 2 jajka + 2 żółtka
- 80 g cukru
- 50 g masła
- szczypta soli
- konfitura różana lub budyń do nadziewania
- olej do smażenia
- cukier puder lub lukier
Sposób przygotowania:
- Drożdże rozpuść w ciepłym mleku z łyżką cukru i odstaw na 10 minut.
- Połącz składniki i wyrób elastyczne ciasto. Odstaw do wyrośnięcia na godzinę.
- Formuj kulki, nadziewaj konfiturą, smaż na głębokim tłuszczu.
- Odsącz na papierowym ręczniku i posyp cukrem pudrem lub polej lukrem.
Dla tych, którzy wolą coś chrupiącego, polecamy faworki:
Faworki – składniki:
- 300 g mąki
- 3 żółtka
- 2 łyżki śmietany
- 1 łyżka octu
- 1 łyżka cukru
- szczypta soli
- olej do smażenia
- cukier puder do posypania
Sposób przygotowania:
- Wyrób elastyczne ciasto i rozwałkuj jak najcieniej.
- Pokrój w paski, zrób nacięcie na środku i przełóż jeden koniec przez dziurkę.
- Smaż na złoty kolor i posyp cukrem pudrem.
Tłusty Czwartek – dzień radości i słodkiego szaleństwa
Tłusty Czwartek to nie tylko święto pączków i faworków, ale również doskonała okazja do spotkań z rodziną i przyjaciółmi. To dzień, w którym nawet największy zwolennik zdrowego odżywiania może pozwolić sobie na chwilę słodkiej rozpusty. Czy zjesz jeden pączek, czy pięć – pamiętaj, że to dzień radości, tradycji i smaku!
